Υπάρχουν πολλά αίτια για την υπογονιμότητα. Η συχνότητα της υπογονιμότητας είναι σχεδόν η ίδια στους άνδρες και τις γυναίκες. Μετά τον ενδελεχή διαγνωστικό έλεγχο, η υπογονιμότητα παραμένει ανεξήγητη μόνο στην μειονότητα των ζευγαριών.
Στα συνήθη αίτια υπογονιμότητας περιλαμβάνονται:
Προβλήματα από το σπέρμα (που αφορούν τον αριθμό, την κινητικότητα και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων).
Διαταραχές Ωοθυλακιορρηξίας (ωορρηξίας).
Παθήσεις της μήτρας.
Προβλήματα από τις σάλπιγγες (απόφραξη, συμφύσεις).
Ενδομητρίωση.
Αυξημένη ηλικία της γυναίκας.
Παράγοντες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής (κάπνισμα, κατανάλωση οινοπνεύματος, εργασιακό περιβάλλον). Τα πιο συνηθισμένα είναι τα προβλήματα με το ανδρικό αναπαραγωγικό σύστημα (35%) και οι ανατομικές ανωμαλίες ή βλάβες που αφορούν τα γυναικεία αναπαραγωγικά όργανα (35%). Οι ανωμαλίες στην ωορρηξία αφορούν το 15% των περιπτώσεων και άλλο ένα 10-15% της υπογονιμότητας είναι ανεξήγητη. Έχουν επίσης κατηγορηθεί άλλοι παράγοντες όπως οι αυτοάνοσες διαταραχές, οι γενετικές ανωμαλίες και οι ασυμπτωματικές γενετικές λοιμώξεις. Σε πολύ αδρές γραμμές, η υπογονιμότητα οφείλεται είτε σε φλεγμονές του γεννητικού συστήματος, είτε σε ορμονικές διαταραχές (και οι μεν και οι δε προκαλούν συγκεκριμένες δυσλειτουργίες).
Στην Ελλάδα μάλιστα, θεωρείται ότι ο μεγάλος αριθμός αμβλώσεων, καθώς και διάφορες λοιμώξεις του γεννητικού συστήματος που δεν καταπολεμούνται εγκαίρως και επαρκώς, προκαλούν χρόνιες φλεγμονές και οδηγούν τελικά σε υπογονιμότητα. Η ενδομητρίωση είναι βασική αιτία βλάβης των γυναικείων πυελικών οργάνων, ιδιαίτερα των ωοθηκών και των σαλπίγγων. Αν δεν εφαρμοστεί θεραπεία, η ενδομητρίωση αυξάνει τον κίνδυνο της υπογονιμότητας και μπορεί να μειώσει την επιτυχία της εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Γυναικείος Παράγοντας
Πολλοί είναι οι λόγοι της ανησυχητικής αύξησης της υπογονιμότητας στις μέρες μας.
Οι λόγοι για τους οποίους ευθύνονται οι γυναίκες είναι οι ακόλουθοι:
- Ορμονικές διαταραχές (σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, πρόωρη εμμηνόπαυση, ακατάστατη ωορηξία) που επηρεάζουν τόσο τη φυσιολογική ωορηξία όσο και την ποιότητα των παραγόμενων ωαρίων.
- Η απόφραξη των σαλπίγγων μετά συνήθως από φλεγμονές και λοιμώξεις
- Η ενδομητρίωση
- Παθήσεις της μήτρας (ινομυώματα, διθάλαμος μήτρα)
- Το αφιλόξενο περιβάλλον του τραχήλου (μη φιλική-προς τα σπερματοζωάρια-τραχηλική βλέννη)
- Καθυστέρηση απόκτησης παιδιού (αυξημένη ηλικία της γυναίκας)
- Γενετικές-Χρωμοσωμικές ανωμαλίες
- Ανοσολογικά αίτια (ύπαρξη διάφορων- “εχθρικών” προς το έμβρυο- αντισωμάτων στον ορό της γυναίκας)
- Αιτίες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής (άγχος, κάπνισμα, αλκοόλ)