Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

 

Οι Πολυκυστικές Ωοθήκες είναι πολύ συχνό φαινόμενο και εμφανίζεται περίπου στο 20-30% των γυναικών.

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών επηρεάζει το 10-15% των γυναικών.

Ο όρος πολυκυστικές ωοθήκες περιγράφει ωοθήκες οι οποίες περιέχουν πολλές μικρές κύστεις, όχι μεγαλύτερες από 8mm, διασκορπισμένες λίγο κάτω από την επιφάνεια των ωοθηκών.

Αυτές οι κύστεις είναι ωοθυλάκια που περιέχουν ωάρια και έχουν αναπτυχθεί ολοκληρωτικά εξαιτίας μιας σειράς διαταραχών στις ορμόνες.

Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών ορίζεται όταν η γυναίκα έχει δύο από τα τρία ευρήματα

Πολυκυστική μορφολογία των ωοθηκών τεκμηριωμένη με υπερηχογραφικά κριτήρια.

Διαταραχές εμμηνορρυσίας (όλιγο ή και ανωοθυλακιορρηξία )

Υπερανδρογοναιμία (Ακμή ή και υπερτρίχωση προσώπου, θώρακα κοιλιάς, μηρών αλλά και υπερανδρογοναιμία βιοχημικά τεκμηριωμένη)

Το σύνδρομο πρωτοπεριγράφτηκε το 1935 από τους γιατρούς Stein και Leventhal, κατά συνέπεια για πολλά χρόνια ήταν γνωστό ως ‘Σύνδρομο Stein- Leventhal’.

Ποια είναι τα συμπτώματα του Συνδρόμου PCOS

Τα συμπτώματα είναι τα ακόλουθα:

  • Ακανόνιστη έμμηνος ρύση ή παντελής απουσία εμμήνου ρύσεως
  • Ακανόνιστη ωορρηξία ή και καθόλου ωορρηξία
  • Μειωμένη γονιμότητα: δυσκολία στη σύλληψη, αποβολές
  • Ανεπιθύμητη έντονη τριχοφυΐα στο σώμα ή στο πρόσωπο (δασυτριχισμός)
  • Λιπαρό δέρμα, ακμή
  • Λεπτά μαλλιά ή απώλεια μαλλιών από την κεφαλή (αλωπεκία)
  • Προβλήματα βάρους: υψηλό βάρος, απότομη αύξηση βάρους, δυσκολία στην απώλεια βάρους
  • Κατάθλιψη και έντονες μεταλλαγές στη διάθεση

Το PCOS επηρεάζει τις γυναίκες με διαφορετικούς τρόπους κατά συνέπεια όλες οι γυναίκες δεν θα έχουν όλα τα παραπάνω συμπτώματα. Μερικές γυναίκες μπορεί να έχουν ήπια συμπτώματα, ενώ άλλες μπορεί να έχουν ένα μεγαλύτερο πλήθος συμπτωμάτων και σε πολύ έντονη μορφή. Τα συμπτώματα συνήθως παρουσιάζονται στην ενηλικίωση, όμως σε πολλές γυναίκες δεν παρουσιάζονται μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας των είκοσι.

Τι προκαλεί το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;

Τα συμπτώματα του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών προκαλούνται από διαταραχές σε μερικές ή σε όλες τις ορμόνες οι οποίες επηρεάζουν τον εμμηνορυσιακό κύκλο. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να περιλαμβάνουν: τιμές της LH, των ανδρογόνων και των οιστρογόνων άνω των φυσιολογικών ορίων και τιμές της FSH και της προγεστερόνης κάτω από τα φυσιολογικά όρια. Το κύριο ανδρογόνο είναι η τεστοστερόνη η οποία παράγεται από όλες τις γυναίκες στις ωοθήκες, η τεστοστερόνη μετατρέπεται σε οιστρογόνο το οποίο και αποτελεί την κύρια θηλυκή ορμόνη.

Οι γυναίκες με το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών μπορεί να παράγουν υψηλότερα από το φυσιολογικό ποσοστά τεστοστερόνης και αυτό μπορεί να επιφέρει τα συμπτώματα του συνδρόμου. Η τεστοστερόνη θεωρείται ως η ανδρική ορμόνη, η πραγματικότητα είναι ότι οι άνδρες παράγουν δέκα φορές περισσότερη τεστοστερόνη από ότι οι γυναίκες.

Οι γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών συνήθως έχουν ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά τεστοστερόνης από το ανώτατο φυσιολογικό όριο για τις γυναίκες ή κοντά στο ανώτατο φυσιολογικό επίπεδό για τις γυναίκες. Επίσης πιστεύεται ότι μπορεί να εμπλέκεται , ακόμα μια ορμόνη, η ινσουλίνη Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη η οποία παράγεται από το πάγκρεας και η οποία ρυθμίζει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα . Για πολλές γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών έχει βρεθεί ότι έχουν αντίσταση στην ινσουλίνη δηλαδή οι ιστοί του σώματος αντιστέκονται στην επίδραση της ινσουλίνης με αποτέλεσμα το σώμα να πρέπει να παράγει περισσότερη ινσουλίνη. Φαίνεται ότι αυτά τα υψηλά ποσοστά ινσουλίνης επηρεάζουν τις ωοθήκες, προκαλώντας διαταραχές στις ορμόνες.

Ακόμα δεν έχει διαλευκανθεί τι προκαλεί αυτές τις ορμονικές διαταραχές. Μπορεί να εμπλέκονται πολλές διαφορετικές αιτίες και για αυτό μπορεί να εξηγηθεί γιατί διαφορετικές γυναίκες έχουν και διαφορετικά συμπτώματα. Η έρευνα συνεχίζεται σε αυτό το πεδίο. Επί του παρόντος, πιστεύεται ότι υπάρχει κληρονομική σχέση, όπου μερικές γυναίκες κληρονομούν μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών, αλλά το να εκδηλώσουν το σύνδρομο επηρεάζεται από ένα πλήθος άλλων παραγόντων . Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να είναι η διατροφή, ο τρόπος ζωής, η έκθεση σε διάφορες ουσίες στο περιβάλλον κτλ.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την υγεία;

Οι κύστεις (ωοθυλάκια) στις πολυκυστικές ωοθήκες δεν είναι επιβλαβείς, και δεν απαιτούν χειρουργική αφαίρεση επίσης δεν προκαλούν καρκίνο των ωοθηκών. Όμως οι ορμονικές διαταραχές στις γυναίκες με Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών μπορεί να θεωρηθούν πιο επίφοβες για να δημιουργήσουν προβλήματα υγείας στην μετέπειτα ζωή τους. Οι γυναίκες με έντονα άτακτες περιόδους, δηλαδή λιγότερες από τέσσερις το χρόνο, μπορεί να έχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρή παθολογία του ενδομητρίου, αν το ενδομήτριο γίνεται πολύ παχύ. Ευτυχώς, αυτός ο τύπος παθολογίας του ενδομητρίου είναι πολύ σπάνιος και ο κίνδυνος μπορεί να μειωθεί σημαντικά με κατάλληλη θεραπεία η οποία θα ρυθμίζει τη συχνότητα των περιόδων με χάπια προγεστερόνης ή με αντισυλληπτικά χάπια ή προγεστερόνη που απελευθερώνεται από σπείραμα.

Οι γυναίκες με το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών οι οποίες έχουν και αντίσταση στην ινσουλίνη έχουν μεγάλη πιθανότητα να εκδηλώσουν ένα τύπο διαβήτη γνωστό, ως ο τύπος διαβήτη χωρίς ανάγκη για χορήγηση ινσουλίνης (τύπος 2). Αυτό είναι πιο πιθανό να εμφανισθεί στις υπέρβαρες γυναίκες αλλά μπορεί να εμφανισθεί και σε γυναίκες με φυσιολογικό βάρος.

Γυναίκες με αντίσταση στην ινσουλίνη έχουν επίσης τον κίνδυνο να εμφανίσουν καρδιοπάθεια στην μετέπειτα ζωή τους. Αυτοί οι κίνδυνοι μπορούν να μειωθούν σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό με προληπτικά μέσα όπως η σωστή διατροφή και η άσκηση. Τα προληπτικά μέτρα είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τις γυναίκες που είναι παχύσαρκες και έχουν οικογενειακό ιστορικό διαβήτη ή καρδιοπαθειών.

Πως μπορεί να διαγνωσθεί το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;

Η διάγνωση του του Σύνδρομου Πολυκυστικών Ωοθηκών στηρίζεται στο ιστορικό, την κλινική εξέταση και η εργαστηριακή διερεύνηση γίνεται με το υπερηχογράφημα για την μελέτη των ωοθηκών και αιματολογικές εξετάσεις ώστε να εντοπιστούν οι ορμονικές και βιοχημικές διαταραχές. Πρέπει επίσης να ελέγχεται η αρτηριακή πίεση και το βάρος.

Μπορεί το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών να θεραπευτεί;

Ναι και όχι. Οι ιατρικές θεραπείες δεν μπορούν επί του παρόντος να προσφέρουν «θεραπεία» για το PCOS, αλλά έχουν την κατεύθυνση να ελέγχουν τα συμπτώματα. Τα ευχάριστα νέα είναι ότι πολλά από τα συμπτώματα και οι κίνδυνοι της υγείας μπορούν να ρυθμιστούν με επιτυχία χωρίς ιατρική παρεμβολή, ακολουθώντας ένα υγιεινό τρόπο ζωής, με προσεκτική διατροφή και σωματική άσκηση.