Το ΗPV είναι τα αρχικά του Human Papilloma Virus ( Ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων). Ο ΗPV είναι ένας πολύ διαδεδομένος, σεξουαλικά μεταδιδόμενος ιός. Υπολογίζεται ότι περίπου 75% του σεξουαλικά ενεργού πληθυσμού έχει μολυνθεί με κάποια μορφή του ιού. Ένα μικρό ποσοστό ανδρών και γυναικών που έχουν τον ιό, θα εμφανίσουν και εξωτερικά κονδυλώματα.
Τα κονδυλώματα μοιάζουν πολύ με τις γνωστές σε όλους μυρμηγκιές (που οφείλονται σε άλλο τύπο του ιού). Επίσης, και αυτό είναι το πιο σημαντικό, ένα ποσοστό γυναικών που έχουν τον ιό θα παρουσιάσουν αλλοιώσεις στον τράχηλο της μήτρας που μπορούν, σε βάθος χρόνου, να οδηγήσουν σε καρκίνο του τραχήλου.
Πώς μεταδίδεται;
Ο ΗPV είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενος ιός. Ο ιός μπορεί επίσης να μεταδοθεί από επαφή δέρμα με δέρμα (γεννητικά όργανα και περιγεννητική περιοχή) ακόμα κι αν δεν υπάρξει ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Η μετάδοση από μητέρα σε παιδί κατά τον τοκετό θεωρείται ιδιαίτερα σπάνια.
Να θυμάστε
Ο HPV είναι πάρα πολύ συχνός, οι περισσότεροι σεξουαλικά ενεργοί άνθρωποι θα μολυνθούν από HPV σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Ο ιός μπορεί να υπάρχει στον οργανισμό σας για χρόνια πριν εμφανίσει συμπτώματα ή διαγνωστεί. Επομένως είναι αδύνατον να εντοπίσετε από πού τον κολλήσατε. Το ίδιο ισχύει και για τον σύντροφό σας οπότε μην βιαστείτε να του δώσετε τα παπούτσια στο χέρι.
Η επιμόλυνση είναι δυνατή, και μπορεί να αφορά άλλους τύπους του ίδιου ιού. Ολες οι γυναίκες θα πρέπει να κάνουν συστηματικά τέστ-Παπ. Το προφυλακτικό μπορεί να μην σας προσφέρει απόλυτη προστασία από τον HPV, όμως σας προστατεύει από πολλά άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, επομένως χρησιμοποιήστε το. Αν μόλις μάθατε ότι έχετε HPV, ενημερώστε τον σύντροφό σας. Θα θέλατε να κάνει κι εκείνος το ίδιο, έτσι δεν είναι;
Θεραπεία
Καθώς ο HPV είναι ιός και όχι μικρόβιο, στην ουσία δεν υπάρχει θεραπεία με την κλασσική έννοια. Κυρίως αντιμετωπίζονται τα συμπτώματα ή τα αποτελέσματα της μόλυνσης από τον ιό και όχι ο ίδιος ο ιός. Πρόσφατες μελέτες αναφέρουν ότι σε περίπου 80% των ανθρώπων που έχουν HPV, ο ίδιος ο οργανισμός θα απομακρύνει ή θα θέσει σε έλεγχο τον ιό μέσα σε περίπου 3-4 χρόνια από τη διάγνωση. Βεβαίως είναι δυνατό να επαναπροσβληθούμε από HPV ίδιου ή διαφορετικού τύπου.
Κονδυλώματα και Μυρμηγκιές
Και τα δύο οφείλονται στον ιό HPV. Κάποιοι τύποι του ιού προκαλούν κονδυλώματα στην περιοχή των γεννητικών οργάνων ενώ κάποια άλλοι τύποι προκαλούν τις γνωστές μας μυρμηγκιές σε άλλα σημεία του σώματος. Τα περιγεννητικά κονδυλώματα εμφανίζονται στον τράχηλο, στο πέος, στον κόλπο ή στον πρωκτό. Η εμφάνισή τους είναι παρόμοια με τις μυρμηγκιές που εμφανίζονται συχνά στα χέρια ή τα πόδια. Οι μυρμηγκιές είναι άλλος τύπος του ιού και δεν μεταδίδονται στα γεννητικά όργανα.
Πως είναι τα κονδυλώματα;
Όπως και οι μυρμηγκιές, τα κονδυλώματα είναι μικρά (σε μέγεθος φακής ή μεγαλύτερα) εξογκώματα του δέρματος, που δεν προκαλούν πόνο, είναι σκληρά και συμπαγή και συνήθως έχουν το χρώμα του δέρματος ή σε κάποιες περιπτώσεις έχουν ένα γκρίζο χρώμα. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί ένα κονδύλωμα να συνοδεύεται από μία ήπια αίσθηση φαγούρας που όμως δεν είναι συνεχής.
Κονδυλώματα στις γυναίκες
Τις περισσότερες φορές τα κονδυλώματα εντοπίζονται γύρω από την περιοχή του κόλπου ή τα χείλη του αιδοίου και γύρω από τον πρωκτό. Επίσης, κονδυλώματα μπορούν να εντοπιστούν μέσα στον κόλπο ή στον τράχηλο. Πολλές φορές τα κονδυλώματα μπορούν να εμφανιστούν συγχρόνως σε διαφορετικά σημεία. Η έρευνα διαπίστωσε ότι ο τράχηλος εμπλέκεται σε περίπου τις μισές περιπτώσεις γυναικών με κονδυλώματα.
Κονδυλώματα στους άνδρες
Τα κονδυλώματα στους άνδρες συνήθως εμφανίζονται πάνω στο πέος ή την περιγεννητική περιοχή. Επίσης γύρω από τον πρωκτό. Όπως και στις γυναίκες, κονδυλώματα μπορούν να εμφανιστούν συγχρόνως σε διαφορετικά σημεία.
Διάγνωση
Συνήθως οι γιατροί μπορούν να διαγνώσουν τα κονδυλώματα με απλή κλινική εξέταση. Όμως, ιδιαίτερα τα μικρά σε μέγεθος ή επίπεδης μορφής κονδυλώματα μπορούν να ξεφύγουν από το γυμνό μάτι. Επίσης η μόλυνση του τραχήλου δεν είναι δυνατόν να εντοπιστεί με απλή κλινική εξέταση. Η πιο συχνή μέθοδος διάγνωσης είναι με κολποσκόπηση για τις γυναίκες. Η διάγνωση στους άνδρες αυτή τη στιγμή γίνεται μόνο με κλινική εξέταση. Ομως αν και εφόσον η μόνιμη σύντροφος / σύζυγος ενός άνδρα βρεθεί να έχει HPV, τότε θεωρείται ότι και ο άνδρας έχει μολυνθεί ακόμη κι αν δεν έχει εμφανίσει κανένα σύμπτωμα. Συχνά οι γιατροί μπορεί να ζητήσουν επιπλέον εξετάσεις, για να βεβαιωθούν ότι δεν συνυπάρχουν κι άλλα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
Πώς θεραπεύονται τα συμπτώματα ή τα αποτελέσματα της μόλυνσης από HPV
Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για τον ιό, υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις για τα κονδυλώματα. Η επιλογή της μεθόδου θα γίνει από τον γιατρό, με βάση την έκταση της μόλυνσης, τη θέση των κονδυλωμάτων και άλλους παράγοντες που αφορούν τον συγκεκριμένο ασθενή. Σε πολλές περιπτώσεις, ειδικά αν η έκταση του προβλήματος είναι μικρή, θα δοθεί θεραπεία με φάρμακα ενώ για την απομάκρυνση των κονδυλωμάτων χρησιμοποιείται ευρέως η εξάχνωση με Laser ή διαθερμία.
Όταν ο τράχηλος είναι επίσης προσβεβλημένος, ο γυναικολόγος θα επιλέξει μία από τις πολλές νέες μεθόδους που είναι πλέον εφαρμόσιμες και συμπεριλαμβάνουν τη χρήση laser, loop κ.ά. Οι τελευταίες γίνονται σε οργανωμένα μαιευτικά κέντρα ή κλινικές και συνήθως απαιτούν ολική νάρκωση λίγων μόνο λεπτών. Είναι γενικά ανώδυνες και απαιτούν μόνο λίγη προσοχή από την ασθενή για τις επόμενες λίγες μέρες από την επέμβαση.
Οποια κι αν είναι η θεραπευτική προσέγγιση που θα επιλεγεί, θα πρέπει να γίνει επανεξέταση σε σύντομο χρονικό διάστημα. Και πιθανότατα θα ζητηθεί να γίνεται Παπ-τεστ συχνότερα από ότι συνήθως.
Και μετά;
Ακόμη και μετά την αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων, το άτομο εξακολουθεί να έχει τον ιό (αφού ο ιός δεν θεραπεύεται αλλά απλά αντιμετωπίζονται οι εκδηλώσεις του). Σε μερικές περιπτώσεις τα συμπτώματα θα επανεμφανιστούν, όμως στη μεγαλύτερη πλειοψηφία των ανθρώπων ο ίδιος ο οργανισμός θα θέσει τον ιό υπό έλεγχο.
HPV και εγκυμοσύνη
Πολλές φορές ο HPV μπορεί να συνυπάρχει με μια εγκυμοσύνη. Σε μερικές γυναίκες η δυσπλασία μπορεί να επιδεινωθεί στην εγκυμοσύνη. Αυτό μπορεί να οφείλεται στις ορμονικές αλλαγές κατά την κύηση. Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι στην πρώτη επίσκεψη της εγκυμοσύνης να γίνει ένα Pap-test εφόσον η γυναίκα δεν είχε ένα πρόσφατο κυτταρολογικό έλεγχο τραχήλου. Στη συνέχεια της εγκυμοσύνης ο τράχηλος ελέγχεται κολποσκοπικά και μπορεί να επαναληφθεί το Pap-test, ή να παρθούν και βιοψίες, χωρίς κίνδυνο για την κύηση.Τέσσερις μήνες μετά το πέρας της κύησης είναι απαραίτητος ένας νέος κυτταρολογικός έλεγχος και κολποσκόπηση, στις γυναίκες με προηγούμενο παθολογικό Test.
HPV-DNA test (Έλεγχος μόλυνσης από τον ιό HPV)
Είναι μέθοδος που βασίζεται στην ανίχνευση του γενετικού υλικού (DNA) του ιού HPV και καθορίζει τον τύπο του. Η λήψη του δείγματος είναι παρόμοια με το Pap-test και ακριβώς ίδια με το Thin Prep test. Το HPV-DNA test μπορεί να γίνει και από το υλικό βιοψίας της Κολποσκόπησης. Το HPV-DNA test δεν είναι εξέταση ρουτίνας. Γίνεται σε γυναίκες υψηλού κινδύνου (έναρξη σεξουαλικής δραστηριότητος σε μικρή ηλικία, πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι, κάπνισμα, ανοσοκαταστολή, λοίμωξη από τον ιό HIV κλπ). Αποτελεί συμπληρωματική εξέταση σε ορισμένες περιπτώσεις παθολογικού τεστ Παπανικολάου.
Το HPV-DNA test δεν προαπαιτείται για τη χορήγηση του εμβολίου σε σεξουαλικά ενεργές γυναίκες. Το HPV-DNA test γίνεται, εάν κριθεί απαραίτητο, για να βρεθεί εάν και σε ποιό τύπο ιού έχει προϋπάρξει έκθεση της γυναίκας, για να επιλεγεί και για να προσδιορισθεί ο βαθμός προστασίας της με τον εμβολιασμό.
Αρνητικό HPV-DNA test σημαίνει ότι δεν ανιχνεύθηκε ο ιός. Δεν απαιτείται περαιτέρω έλεγχος και η γυναίκα επανέρχεται στον τακτικό, συνήθως ετήσιο, γυναικολογικό έλεγχο. Η γυναίκα αυτή μπορεί να εμβολιασθεί κατά του ιού HPV και η προστασία της θα είναι πλήρης. Θετικό HPV-DNA test σημαίνει ότι ανιχνεύθηκε ο ιός (ο ιός ανιχνεύεται περίπου στο 70% των υγιών ανθρώπων και δεν συνεπάγεται συνήθως, σοβαρό πρόβλημα υγείας).
Εάν ο τύπος που ανιχνεύθηκε είναι υψηλού κινδύνου (16, 18, 31, 33, 45 κ.λ.π), υπάρχει πιθανότητα δημιουργίας προκαρκινωματωδών αλλοιώσεων στον τράχηλο. Τότε ενδεχομένως να συστηθεί επιπλέον έλεγχος όπως κολποσκόπηση και βιοψία ή να εφαρμοσθεί θεραπευτική μέθοδος με κωνοειδή εκτομή τραχήλου (Loop, Laser). Η γυναίκα αυτή μπορεί να εμβολιαστεί με σκοπό την προστασία της από άλλους τύπους ιών HPV.